Idea konkursu zrodziła się w roku 1993 na warszawskim Żoliborzu. Inspiracją był znany western „Siedmiu Wspaniałych”, którego bohaterowie przeciwstawiali się przemocy i złu w małym, biednym meksykańskim miasteczku, a pomysłodawczynią ówczesna radna Warszawy Joanna Fabisiak. Od początku celem konkursu było promowanie pozytywnych, prospołecznych postaw i działań młodych ludzi na rzecz najbliższego otoczenia: rówieśników, rodziny, sąsiadów, szkoły, klasy, osiedla, pokazywanie życzliwości i dobra wokół nas. Takich młodych ludzi jest wokół nas bardzo dużo, a konkurs miał jedynie pokazywać wzory zachowań, zwłaszcza takich, które nie były jednorazowymi akcjami lecz konsekwentnym, długotrwałym, pełnym poświęcenia działaniem. Ponieważ pierwsza warszawska edycja konkursu w roku 1994 była przeprowadzona w ośmiu dzielnicach-gminach samorządowych Miasta Stołecznego Warszawy stąd też „Ośmiu Wspaniałych”. I tak zostało. Konkurs bardzo szybko został podjęty przez środowiska w innych miejscach Polski. Ogólnopolską koordynacją zajęła się Fundacja „Świat na Tak”. Każdy samorząd prowadzi konkurs samodzielnie, kierując się zaproponowanymi zasadami. Od kilku lat przeprowadza się wybór Ośmiu Wspaniałych Polski – ma to rangę symbolu, a laureaci są wyłaniani spośród osób zaproponowanych przez organizatorów lokalnych. Jury każdego konkursu typuje swojego jednego przedstawiciela.

W organizację konkursu zaangażowane są samorządy wielu miast. Wspierają konkurs na swoim terenie, ale także niektóre z nich organizują ogólnopolskie spotkania i gale finałowe konkursu. Goszczą na nich prezydenci miast i działacze samorządowi zaangażowani w promocję konkursu. Laureaci mogli dzięki temu spotykać się ze swoimi rówieśnikami w różnych miejscach Polski: w Warszawie, Toruniu, Poznaniu, Białymstoku, Wadowicach, Częstochowie, Przemyślu, Rzeszowie, Wrocławiu, Prudniku, Ostródzie, Białogardzie, Kamieniu Pomorskim, Wałbrzychu, Gdańsku, Gdyni.

Od kilku lat, z inicjatywy Fundacji „Świat na Tak”, powstają Kluby Ośmiu – kluby młodzieżowego wolontariatu kierujące się w swojej pracy zasadą „wstyd za zło” i łączące pracę dla drugiego człowieka z kształtowaniem postaw i charakterów (www.światnatak.pl).

W Krakowie konkurs został po raz pierwszy przeprowadzony w roku 1995, z inicjatywy ówczesnego członka Zarządu Miasta Barbary Bubuli, która też w kolejnych trzech edycjach była przewodniczącą komitetu organizacyjnego. W latach 1999-2002 komitetowi przewodziła wiceprezydent Teresa Starmach, w roku 2003 – zastępca prezydenta Józef Winiarski, w latach 2004-2006 - zastępca prezydenta, Henryk Bątkiewicz, a od roku 2007-2011 zastępca prezydenta Elżbieta Lęcznarowicz, 2011-2012 zastępca prezydenta Anna Okońska-Walkowicz, 2013-2014 zastępca prezydenta Tadeusz Matusz, 2015 zastępca prezydenta Katarzyna Król. Pracami jury kierowali Wiesław Misztal, Wojciech Hausner, Andrzej Wysocki, Marta Patena, Małgorzata Jantos, Teresa Starmach, Bartłomiej Kocurek, Sławomir Pietrzyk, Tomasz Talaczyński, Agata Tatara, Łukasz Słoniowski. Od roku 1997 bezpośrednim organizatorem konkursu jest MDK „Dom Harcerza”.

Corocznie konkurs był adresowany do młodzieży w wieku 14-19 lat, do szkół wszystkich typów, placówek i organizacji pracujących z młodzieżą. Zgłaszanych było od ponad 20 do 80 uczestników. W imprezach finałowych brało udział od 150 do 600 osób. Trudno policzyć ile osób tak naprawdę było objętych ideą konkursu w Krakowie. Policzyć można natomiast laureatów – było 144. Uroczyste podsumowania konkursu odbywały się początkowo w Sali Filharmonii Krakowskiej z udziałem m.in. Marka Grechuty, „Wolnej Grupy Bukowina”. Od kilku lat uczestników konkursu gości sala obrad Rady Miasta Krakowa. Oprawę artystyczną przygotowywał MDK im. A.Bursy i XXI LO. W roku 2006 prezentowały się chór i zespół z XI LO i IV LO, w 2007 zespół muzyki dawnej z Gimnazjum nr 1 i zespół wokalny z MDK „Dom Harcerza” im.A.Kamińskiego, w 2008 zespół z MDK im. św. Jadwigi, w 2009-2011 zespoły z MDK im. K.I.Gałczyńskiego, od 2012 zespoły MDK „Dom Harcerza”.

Co robili laureaci dotychczasowych edycji? Pracowali w szkolnych samorządach, byli przyjaciółmi dzieci niepełnosprawnych, organizowali zajęcia dla dzieci „ulicy”, pokonywali własne słabości, wychowywali swoich niewiele młodszych kolegów w drużynach harcerskich, organizowali akcje charytatywne, pracowali wśród ludzi ubogich, upośledzonych, samotnych, budzili wśród dzieci pasje i zainteresowania, pokazywali swoim rówieśnikom, że można żyć godnie, redagowali szkolne i lokalne gazety, nieśli pomoc samarytańską, budowali stowarzyszenia i organizacje, angażowali się w działania na rzecz ochrony środowiska. Widać ich było w domach dziecka, świetlicach, klubach osiedlowych, w hospicjum, w domach pomocy społecznej, w organizacjach i stowarzyszeniach m.in. ZHP, ZHR, TPD,. PCK, Ruch „Światło-Życie”, kluby sportowe, „Przystanek Betlejem”, Fundacja im. Matki Teresy z Kalkuty, „Bądźcie z Nami”, Centrum Młodzieży „U Siemachy”. A najważniejsze: mieli zaledwie 14 albo 19 lat.

Tradycją krakowskiego konkursu stało się, że ósemka laureatów wędruje latem w różne zakątki Europy. Była Hiszpania, Grecja, Francja, Turcja, były Włochy z Sycylią i Sardynią. Dwukrotnie szlaki wędrówki zawiodły „wspaniałych” na wschód: „Szlakiem Kresowych Zamków” (Ukraina) i „Szlakiem Kultury Polskiej” (Białoruś, Litwa). W roku 2012 wędrówka wakacyjna laureatów wiodła szlakami Pienin i Podtatrza, a bazą dla nich były ośrodki MDK pod Durbaszką w Małych Pieninach i w Chochołowie.

W roku 2004 odbyła się dziesiąta, jubileuszowa, krakowska edycja konkursu. Jej finałowi towarzyszyła wystawa prezentująca dotychczasowych laureatów i ich dokonania po konkursie. Większość nadal jest aktywna w rozmaitych działaniach społecznych. Ten konkurs dla Krakowa miał jeszcze jeden bardzo ważny wymiar - po raz pierwszy reprezentant miasta, Marcin Tytko, został laureatem edycji ogólnopolskiej. W roku 2009 ogólnopolskim laureatem został Mateusz Suder, w 2010 – Katarzyna Kocurek, w 2013 – Dominik Kłos, w 2017 – Katarzyna Dudek. W 2016 wyróżnienie w ogólnopolskiej edycji otrzymał Konrad Grybel.

Oprac. W.Hausner